Edebi Sanatlar

EDEBİ SANATLAR

Anlama renk katmak, anlamı güzel ve etkili kıl­mak, zenginleştirmek amacıyla ”şiirlerde ve düzyazı türlerinde kullanılan söz sanatlarıdır. Günümüz edebiyatlarında sözü etkili kılmanın bir aracı olan bu sanatlar, Divan edebiyatında usta­lığın temel ölçütlerinden biri kabul edilmiştir. 

Edebi sanatları üç ana grupta inceleyebiliriz:

A) MECAZ ANLAMA DAYALI SANATLAR

Mecaz (Değişmece)                            Mecaz-ı Mürsel (Düz Değişmece)

Teşbih (Benzetme)                                             İstiare (Eğretileme)

Kinaye (Değinmece)                           Teşhis (Kişileştirme)

İntak (Konuşturma)                                             Tariz (İğneleme)

B) GERÇEK ANLAMA DAYALI SANATLAR

Tezat (Karşıtlık)                          Tevriye (İki anlamlılık)

Mübalağa (Abartma)                 Hüsn-i talil (Güzel neden bulma)

Tenasüp (Uygunluk)                   Tecahül-i arif (Bilmezlikten gelme)

İstifham (Soru sorma)               Terdit (Şaşırtma)

Telmih (Anımsatma)                 Leff ü neşr (Sıralı açıklama)

Tedric (Dereceleme)                 Tekrir (Yineleme)

Rücu (Geriye dönüş)                  İrsâl-ı mesel (Atasözü söyleme)

Ka’t (Kesme)

C) SESE DAYALI SANATLAR

Cinas (Sesteşlik)                                    Seci(İç uyak)

İştikak (Türetme)                                   Akis(Yansıma)

Akrostiş                                                  Lebdeğmez(Dudakdeğmez)

Aliterasyon (Ses Yinelenmesi)              Kalp

İade                                                         Tarsî